تأثیر دو مرحله ی مختلف دوره ی ماهانه (اواسط فولیکولی و لوتئینی) بر هموسیستئین پلاسمایی و hs-crp سرمی متعاقب فعالیت هوازی وامانده ساز در دختران ورزشکار و غیر ورزشکار

بیماری های قلبی و عروقی (cvd) به عنوان مهم ترین علل مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مطرح می باشند. hs-crp به عنوان حساس ترین شاخص التهابی و پیشگویی کننده مستقل و قوی خطرات قلبی و عروقی شناخته شده است. یکی دیگر از اجزای متابولیکی و شاخص مستقل بیماری های قلبی و عروقی هموسیستئین می باشد. مطالعات متعددی بیان داشته اند که افزایش استروژن اندروژن موجب کاهش مقدار این دو شاخص می گردد. اما تأثیر دوره ی ماهانه روی این دو شاخص کمتر مد نظر بوده است. بنابراین هدف این مطالعه تعیین تأثیر دو مرحله ی مختلف دوره ی ماهانه (اواسط فولیکولی و لوتئینی) بر هموسیستئین پلاسمایی و hs-crp سرمی در دختران ورزشکار و غیر ورزشکار متعاقب فعالیت هوازی وامانده ساز می باشد. 9 دختر ورزشکار حرفه ای (سن 23 سال، وزنkg 3/4±50/55، شاخص توده ی بدنی 25/1±38/21 kg/m2 ، درصد چربی 97/2±23/18) و 10 دختر غیر ورزشکار (سن 24 سال، وزن kg02/6±95/57، شاخص توده ی بدنی 56/3±31/22 kg/m2 ، درصد چربی 14/6±86/22) جهت شرکت در مطالعه ی حاضر انتخاب شدند. این افراد در دو مرحله ی اواسط فولیکولی (f) و لوتئینی (l) دوره ی ماهانه دو قرارداد تمرینی بروس را تا حد واماندگی اجرا کرده و نمونه ی خونی، قبل و بلافاصله پس از اتمام فعالیت گرفته شد. هیچ کدام از آزمودنی ها در شش ماه گذشته از داروی هورمونی استفاده نکرده و دارای دوره ی ماهانه منظم بودند. از آزمودنی ها خواسته شد 24 ساعت قبل از آزمون، از خوردن مواد پروتئینی، مصرف داروهای اسید فولیک و ویتامین b و فعالیت ورزشی سنگین خودداری کنند. مقادیر استرادیول، پروژسترون ،lh وfsh قبل فعالیت (برای اطلاع از طبیعی بودن دوره ی ماهانه) و hs-crp و هموسیستئین قبل و بعد فعالیت طی آزمایشات جداگانه اندازه گیری شد. مقادیر هورمون های جنسی و نیز هموسیستئین و hs-crp در هر دو گروه طبیعی بودند. برای ارزیابی دامنه ی تغییرات شاخص ها در هر گروه از آزمون t مستقل و برای تفاوت های بین گروهی از آزمون t همبسته استفاده شد. سطح معنی داری آزمون 05/0 در نظر گرفته شد. دامنه ی تغییرات هیچ کدام از دو متغیر وابسته در دو مرحله ی f و l ، و نیز در قبل و پس از فعالیت معنادار نبود. نتایج نشان داد که فعالیت شدید موجب افزایش هر دو متغیر وابسته گردید. در مورد مقادیر هموسیستئین پلاسمایی مشاهده گردید که هموسیستئین پایه ی گروه غیر ورزشکار بالاتر از گروه ورزشکار بوده و افزایش متعاقب فعالیت در این گروه نیز بیشتر از ورزشکاران می باشد. هموسیستئین قبل از فعالیت گروه ورزشکار در مرحله ی f ، 20% کمتر از مرحله ی l است، اما مقادیر پایه در گروه غیر ورزشکار در مرحله ی f ، 4% بیشتر از مرحله ی l می باشد. هموسیستئین گروه ورزشکار در مرحله ی f، پس از فعالیت 13% افزایش داشت، اما در مرحله ی l پس از فعالیت 1% کاهش یافت. افزایش گروه غیر ورزشکار در هر دو مرحله f و l پس از فعالیت 15% بود. در مورد hs-crp نیز مقادیر قبل از فعالیت (مقادیر پایه) و افزایش متعاقب فعالیت در گروه غیر ورزشکار بیشتر از گروه ورزشکار می باشد. اما مشاهده گردید که افزایش hs-crp متعاقب فعالیت در هر دو گروه، در مرحله ی f کمتر از مرحله ی l است. مقادیر پایه hs-crp گروه ورزشکار در مرحله ی l نسبت به مرحله ی f 15% کاهش داشته است. در حالیکه hs-crp گروه غیر ورزشکار در مرحله ی l نسبت به مرحله ی f 12% افزایش داشته است. مقادیر پایه ی hs-crp گروه ورزشکار در مرحله ی l پائینتر از مرحله ی f بوده، و در مرحله ی l در مقایسه با مرحله ی f افزایش کمتری پس از فعالیت دارد. اما چنین رابطه ای در مورد گروه غیر ورزشکار دیده نشد. در این مطالعه افزایش مقادیر پایه ی هموسیستئین و hs-crp متعاقب فعالیت در گروه غیر ورزشکار بیشتر از گروه ورزشکار می باشد. با توجه به افزایش کمتر هموسیستئین پلاسمایی دو گروه متعافب فعالیت شدید در مرحله l، ممکن است فعالیت دختران غیرفعال و ورزشکار دراین مرحله دارای خطرات قلبی و عروقی کمتری باشد. اما در مورد hs-crp این افزایش کمتر در مرحله ی l تنها در گروه ورزشکار دیده شد. به هر حال در این مطالعه نقش فعالیت شدید به عنوان افزایش دهنده ی شاخص های خطر زای قلبی و عروقی تأیید می گردد.